orhun kitabeleri ne demek?

Orhun Kitabeleri Hakkında Bilgi

Orhun Kitabeleri, Göktürk Yazıtları olarak da bilinir, 8. yüzyılda (720-735) dikilmiş, Göktürkler tarafından yazılan ve Türk tarihinin en önemli yazılı kaynakları olan anıtlardır. Moğolistan'daki Orhun Vadisi'nde bulunurlar.

Temel Özellikleri:

• Dil: Göktürkçe (Eski Türkçe) ve bir kısmı Çince yazılmıştır.
• Yazı: Göktürk Alfabesi (Orhun Alfabesi) kullanılmıştır.
• Konum: Orhun Vadisi, Moğolistan. En bilinenleri Bilge Kağan Yazıtı, Kültigin Yazıtı ve Tonyukuk Yazıtı'dır.
• İçerik: Kitabelerde, Göktürklerin siyasi ve askeri başarıları, sosyal yaşamı, inançları ve komşu devletlerle olan ilişkileri anlatılır. Ayrıca, gelecek nesillere öğütler ve uyarılar da içerir. Bir nevi devletname özelliği taşır.
• Önemi: Türk tarihinin, dilinin ve kültürünün aydınlatılmasında büyük rol oynamışlardır. Türk edebiyatının ilk yazılı örneklerindendir. Aynı zamanda dönemin sosyo-ekonomik yapısı hakkında bilgi verirler.

Keşfi ve Çözülmesi:

• 1889'da Rus Türkolog Nikolay Yadrintsev tarafından keşfedilmiştir.
• Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Thomsen tarafından 1893'te çözülmüştür.

Anlamı:

Kitabeler, Türk milletinin birliğini, bağımsızlığını ve devlet olma bilincini vurgular. Türklerin geçmişinden ders çıkarmaları ve geleceğe daha güçlü bir şekilde hazırlanmaları gerektiği mesajını verir. Türk mitolojisi ve inanç sistemine dair önemli bilgiler sunarlar.