orhun kitabeleri ne demek?

Orhun Kitabeleri, 8. yüzyılda Göktürk Devleti döneminde dikilmiş olan anıtsal yazıtlardır. Bu kitabeler, Türk edebiyatının ve tarihinin en eski yazılı belgeleri arasında yer almaktadır. Orhun Nehri vadisinde, günümüz Moğolistan topraklarında bulunan bu yazıtlar, Köktürk Kağanlığı'nın önemli liderleri Bilge Kağan ve Kül Tigin adına dikilmiştir.

Orhun Kitabeleri, eski Türk alfabesiyle yazılmıştır ve günümüzde Göktürk alfabesi olarak adlandırılan bu yazı sistemiyle kaleme alınmıştır. Kitabeler, Türk halkının sosyal, siyasi ve kültürel yaşamına dair değerli bilgiler içerir. Aynı zamanda Türk tarihinin önemli olayları ve hükümdarların yaptıkları işlerden bahseder.

Kitabelerin en bilinen özelliklerinden biri de Bilge Kağan'ın ve veziri Tonyukuk'un halkına seslendiği ve devletin yönetimiyle ilgili nasihatlerde bulunduğu metinler içermesidir. Bu yazıtlar, Türk devlet yönetimi, savaşlar, dış ilişkiler ve sosyal yapıya dair bilgiler verir.

Orhun Kitabeleri, 19. yüzyılın sonunda araştırmalar yapan Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Thomsen tarafından çözülmüş ve okunmuştur. Bu çözülme, Türk tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir çünkü bu yazıtlar sayesinde eski Türk dili ve edebiyatına dair önemli bilgiler elde edilmiştir. Orhun Kitabeleri, tarihsel öneminin yanı sıra, taş işçiliği ve edebi değerleriyle de dikkat çeker.